Οι φωτιές της Δευτέρας δεν είναι οι πρώτες που συμβαίνουν στην Αττική. Προκαλούν όμως ερωτηματικά ως προς τις ζωές που παίρνουν μαζί τους και τις μισές ζωές που αφήνουν σε όσους καταφέρουν να επιβιώσουν.
Δεν μαθαίνουμε πουθενά πώς να διαχειριστούμε τις φυσικές καταστροφές, πόσο μάλλον τον θάνατο που τις περισσότερες φορές αυτές προκαλούν.
Οι μεγάλες δασικές φωτιές που ξέσπασαν τη Δευτέρα στην Αττική, μόλις 29 χλμ. από το κέντρο της Αθήνας, άφησαν χιλιάδες συμπολίτες μας με διαλυμένες ζωές, πλήττοντας τα παραθεριστικά θέρετρα στα οποία βρίσκονταν, ανήμπορους μπροστά σε μία ακόμη εθνική τραγωδία με, μέχρι στιγμής, 52 επιβεβαιωμένους ανθρώπους νεκρούς, ανάμεσά τους και παιδιά, καμένα ζώα, πάνω από 1000 σπίτια και 300 οχήματα, αποτέλεσμα κόπων μιας ολόκληρης ζωής, κατεστραμμένα και τον φυσικό πλούτο της χώρας μας και πάλι ρημαγμένο.
Ο σκοπός ενός εθνικού σχεδίου διαχείρισης κρίσεων είναι πώς, μεταξύ των άλλων, να προστατεύσουμε τις ζωές μας και αυτές των αγαπημένων μας και, μέσω του εθελοντισμού, των συμπολιτών και των κοινωνιών μέσα στις οποίες ζούμε.
Γι’ αυτό θα έπρεπε να περιλαμβάνει σχέδια δράσης σε κάθε κοινωνία για πυρκαγιές καθώς, και ύπαρξη περιοριστικών ζωνών, τη δημιουργία χώρων άμυνας γύρω από σπίτια και κοινότητες, τη στρατηγική τοποθέτηση της αναγκαίας, σε τέτοιες στιγμές, τροφοδοσίας κοντά στις κοινότητες, το σχεδιασμό ενεργειών για τη μείωση των εστιών ανάφλεξης, όταν αυτές συμβούν, την επαρκή χρηματοδότηση των τοπικών πυροσβεστικών τμημάτων, και, πολύ βασικό, την εκπαίδευση του κοινού σε θέματα πυρκαγιάς.
Μία δεκαετία νωρίτερα, στις επίσης φονικές πυρκαγιές της Ηλείας, η αποτελεσματικότητα και ο συντονισμός από πλευράς κρατικού μηχανισμού πάλι δεν υπήρχαν. Αυτό που δεν κάναμε όλα αυτά τα χρόνια, ως κράτος, είναι να μετατρέψουμε την πριν την 24/08/2007 αφέλειά μας σε μετά την 24/08/2007 υπευθυνότητα. Να διαχειριστούμε δηλαδή, την αλλαγή νοοτροπίας που θα έπρεπε να μας κληρονομήσουν εκείνες οι φωτιές ώστε την 23/07/2018 να είμαστε έτοιμοι. Έτοιμοι να μην μείνουμε απλώς σοκαρισμένοι σε τέτοια γεγονότα , αλλά να μπορέσουμε να τα προβλέψουμε και να τα αντιμετωπίσουμε.
Οι φωτιές ξεκίνησαν το πρωί της Δευτέρας με τους πυροσβέστες και τους εθελοντές δασοπυροσβέστες να δουλεύουν εξουθενωμένοι καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας για να κατασβέσουν τις πολλαπλές εστίες, και να σώσουν ζωές. Με τη σειρά τους οι γιατροί, παλεύουν για να κρατήσουν στη ζωή τους δεκάδες ανθρώπους που καταφθάνουν στα επείγοντα. Όλοι αυτοί οι επαγγελματίες έχουν έρθει αντιμέτωποι και πριν με το θάνατο. Αλλά εδώ, δεν μιλούμε για ένα φυσιολογικό θάνατο, μιλούμε για εκείνον που ο οργανισμός σου δεν προμηνύει πως θα συμβεί και σε βρίσκει μέσα στην πρωτεύουσα της Ελλάδας.
Πριν από κάποιους μήνες, ρεπορτάζ του CNN Greece παρουσίαζε τη δύσκολη κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η Πυροσβεστική έχοντας απαρχαιωμένα επίγεια και εναέρια μέσα, ελλείψεις προσωπικού αλλά και μέσων ατομικής προστασίας των αντρών της. Μάλιστα, στο ίδιο δημοσίευμα, ο Πρόεδρος της Ένωσης Αξιωματικών Πυροσβεστικού Σώματος έκανε έκκληση για λήψη περισσότερων μέτρων.
Στο μεσοδιάστημα δεν άλλαξαν τα πράγματα και οι Αρχές ήδη από το βράδυ της Δευτέρας καλούνται να κάνουν το δικό τους δυσάρεστο έργο: να ψάξουν για όσους παραμένουν αγνοούμενοι και για όσους ενδέχεται να έχουν αφήσει την τελευταία τους πνοή.
Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί, είναι πως και η λήψη πληροφοριών για αγνοουμένους παραμένει ακόμα σε πλήρη ασυνδετότητα μεταξύ των Αρχών και όσων περιοχών έχουν πληγεί, με τους ανθρώπους να στηρίζονται κατά κύριο λόγο στα μέσα ενημέρωσης, μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στους διασώστες δείχνοντάς τους φωτογραφίες των αγαπημένων τους προσώπων μήπως, τυχόν, και μάθουν κάτι για εκείνους.
Οι πυρκαγιές της Δευτέρας για ακόμα μία φορά μας κάνανε να αναμετρηθούμε τον εαυτό μας. Το ερώτημα είναι εάν πάλι θα επιλέξουμε να γυρίσουμε στο τίποτα ή να είμαστε προετοιμασμένοι καλύτερα για το μέλλον. Εάν, δηλαδή, η φαντασία όλων, και ιδιαιτέρως εκείνων που καταρτίζουν το πλάνο διαχείρισης κρίσεων του κρατικού μηχανισμού, θα μπορέσει να συμπεριλάβει αυτά, τα κάποτε, αδιανόητα γεγονότα ώστε να καταφέρει, την επόμενη φορά να τα αντιμετωπίσει χωρίς να θρηνήσουμε ανθρώπινες ζωές.
Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Λευκαδίτικος Λόγος την 27η Ιουλίου του 2018